การพัฒนากระบวนการบริหารงานวิชาการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ด้วยการจัดการคุณภาพ

Abstract

การวิจัยเรื่องการพัฒนากระบวนการบริหารงานวิชาการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานด้วยการจัดการคุณภาพ มีวัตถุประสงค์เพื่อออกแบบกระบวนการบริหารงานวิชาการของสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ตรวจสอบความเหมาะสมของกระบวนการบริหารงานวิชาการ จัดทาคู่มือปฏิบัติงาน และประเมินความพึงพอใจต่อการนากระบวนการบริหารงานวิชาการที่พัฒนาเป็นต้นแบบไปใช้ในสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ระเบียบวิธีการวิจัยเป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการ สาหรับประชากร ผู้ให้ข้อมูลมี 3 กลุ่ม คือ กลุ่มให้ข้อมูลเกี่ยวกับสถานการณ์และความต้องการกระบวนการบริหารงานวิชาการ ได้แก่ ผู้บริหารสถานศึกษา และครู จานวน 28 คน กลุ่มผู้ประเมินความเหมาะสมกระบวนการบริหารงานวิชาการ ได้แก่ ผู้บริหารสถานศึกษา จานวน 14 คน และกลุ่มให้ข้อมูลในการประเมินความพึงพอใจ ได้แก่ ผู้บริหารสถานศึกษา ผู้ทาหน้าที่บริหารงานวิชาการ และครู จานวน 56 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบประเมินความเหมาะสมผังกระบวนการ แบบประเมินความพึงพอใจ และ แบบบันทึกการสนทนากลุ่ม สาหรับการวิเคราะห์ข้อมูลใช้สถิติค่าเฉลี่ย ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา ผลการวิจัยปรากฏ ดังนี้ 1.ผลการออกแบบกระบวนการบริหารงานวิชาการ พบว่า มีกระบวนการดาเนินงานบริหารงานวิชาการ (กระบวนการสร้างคุณค่า) ประกอบด้วย กระบวนการย่อย ได้แก่ กระบวนการวางแผนงานวิชาการ กระบวนการพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษา กระบวนการส่งเสริมและพัฒนาสื่อการเรียนรู้ และแหล่งการเรียนรู้ กระบวนการพัฒนาการจัดการเรียนรู้ กระบวนการวัดประเมินผล และการเทียบโอนผลการเรียน และกระบวนการวิจัยเพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษา และกระบวนการพัฒนาคุณภาพงานบริหารงานวิชาการ (กระบวนการสนับสนุน) 4 กระบวนการ ได้แก่ กระบวนการนิเทศการศึกษา กระบวนการแนะแนวนักเรียน กระบวนการพัฒนาระบบประกันคุณภาพและมาตรฐานการศึกษา และกระบวนการส่งเสริมสนับสนุนงานวิชาการกับชุมชนและองค์กรภายนอก ซึ่งในแต่ละกระบวนการคุณภาพมีขั้นตอนการปฏิบัติงานที่ครอบคลุม PDCA มีดัชนีคุณภาพ และกิจกรรมการปฏิบัติงานที่ควบคุมเพื่อการบรรลุผลตามดัชนีวัดคุณภาพทุกขั้นตอน 2. ผลการตรวจสอบความเหมาะสมกระบวนการบริหารงานวิชาการของสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน มีความเหมาะสมทางวิชาการที่สามารถนาไปใช้ได้ และผลการสร้างคู่มือการปฏิบัติงานกระบวนการบริหารงานวิชาการมีความเป็นไปได้ในการนาไปใช้ในสถานศึกษาด้วยมติเป็นเอกฉันท์ ส่วนความพึงพอใจต่อการนากระบวนการบริหารงานวิชาการที่พัฒนาขึ้นไปใช้ในสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน พบว่า โดยภาพรวมผู้นากระบวนการบริหารงานวิชาการไปใช้มีความพึงพอใจอยู่ในระดับมาก และเมื่อพิจารณารายด้าน ด้านกระบวนการ/ขั้นตอนของการบริหารงาน และด้านความรู้ความเข้าใจ และนาไปใช้ประโยชน์มีความพึงพอใจอยู่ในระดับมาก เช่นกัน